Notka: Wpis miał się pojawić w dniu 8 marca, ale tego dnia przyszło moje nowe biurko, którego instalacja zabrała trochę czasu. Oto trochę spóźniony wpis - z grafiką wygenerowaną przez [model AI] (https://deepai.org/) - i, jak zwykle, pisany trochę na kolanie…

Kobieta. 👩

Na sam dźwięk tego słowa uruchamia się w Twojej głowie szereg skojarzeń 🧠. Tych narzuconych Ci w toku Twojego wychowania, tych wessanych nieświadomie z kultury, w której żyjesz, a także tych, które wynikają z Twojej własnej historii życia 🐉 .

I to wszystko, o czym możesz pomyśleć, ma zapewne coś wspólnego z prawdą. Stereotypy nie biorą się przecież znikąd. Jednak, jak to ze stereotypami bywa, przeszkadzają widzieć prawdę.

Dla każdego, kto choćby w minimalnym stopniu chce podążać drogą prawdy, przebijanie się przez stereotypy jest dość naturalną intelektualną czynnością, rodzajem higieny osobistej 🪥 . Docieranie do faktów, ostrożne wyciąganie wniosków i powolne budowanie opinii - a może nawet nieposiadane na jakiś temat opinii w ogóle - to cechy osoby myślącej.

No dobrze, ale co można myśleć na temat kobiet (albo każdy inny temat) i jednocześnie nie kierować się stereotypami? Nie podejmę się odpowiedzi na to dość trudne pytanie, ale zachęcam do przyjrzenia się swoim własnym przekonaniom na ten temat.

Kobiety w dziedzinach technicznych 💻

Angielska Wikipedia posiadaniezwykle inspirujący artykuł “Women in computing”, którego przejrzenie zalecam w ramach terapii pozytywnej kobiecości 👩 💪

Grono inspirujących kobiet jest z pewnością dużo szersze; na Wikipedii z konieczności nie można było umieścić nazwisk naukowczyń, które obecnie pracują w szeroko pojętej dziedzinie IT. A przecież nie tylko naukowczynie warto tutaj wymienić, ale także wszyskie wykładowczynie, doktorantki, studentki, techniczki, badaczki, informatyczki, programistki, koderki, projektanki, menadżerki, które były lub są aktywne w tej branży, ale których praca nie znalazła się w światłach reflektórów i w artykułach prasowych.

Przezroczyste? ☁️

Jak w każdej dziedzinie życia, sumiennie wykonujące swoje obowiązki kobiety (oraz mężczyźni) nie są medialnie atrakcyjni i nie pisze się o nich, nie mówi, nie przeprowadza się z nimi wywiadów. Nie są autorami bestselelrów ani CEO świetnie wycenianych na giełdzie spółek. Nie prowadzą kanałów na YT ani nie jeżdzą po zagranicznych uczelniach z wykładami. Przeciwnie: siedzą sobie przy swoich maszynach, doglądają ich, troszczą się o to, aby wszystko działało jak należy. Są przezroczyści, ale jakże ważni!

Wśród tych tysięciy osób z penością znajdą się i tacy, którzy wykonują swoją pracę bez wkładania w to całego serca, bez ambicji stawania się coraz lepszym ekspertem. Po prostu zarabiają na chleb. Są i tacy, którzy z braku doświadczenia bądź nienależytej staranności generują więcej błędów i problemów niż ich rozwiązują. Takim osobom należy elegancko zasugerować dalsze kształcenie, wysłać na kurs albo “wpiąć” w zespół pracujący w metodyce XP, który restrykcyjnie przestrzega zasady programowania w parach i jest w stanie wyłapać przejawy niekompetencji we wczesnej fazie cyklu tworzenia oprogramowania. I choć świadomie używam tu określenia “osoby” i życzyłabym sobie, żby wzrost kompetencji w zespole był naturalnym, organicznym procesem, to niejednokrotnie widziałam, jak różnie są traktowane należące do tej grupy kobiety i mężczyźni.

I niestety, nie jest to wina mężczyzn. Przykro mi, kiedy o tym piszę, ale w rozmowach z innymi kobietami słyszę wyraźnie, że to one same mocno trzymają się w swoich głowach stereotypów:

• wolą oddać trudne zadanie koledze, niż podjąć je samodzielnie
• nie wierzą w to, że potrafią coś zrobić (często słyszę, że kobiety są przekonane o tym, że ich koledzy mają już w jakiejś sprawie doświadczenie i oni po prostu sprawdzą się lepiej)
• nie podejmują trudnych zadań z własnej inicjatywy
• wprowadzają swoje pomysły “tylnymi drzwiami”, stosując incepcję na swoich współpracownikach
• nie podejmują odpowiedzialności za realizację swoich pomysłów, pozwalając, aby inni byli postrzegani jako autorzy tych pomysłów
• wolą być niewidoczne
• nie biorą udziału w “budowaniu zespołu” (gokarty, paintball i wypad na golonkę i piwo to niekoniecznie ulubiony sposób spędzania czasu młodych kobiet)

Oczywiście, nie wszystkie i nie zawsze. Ale powyższe nastawienie (“robię swoje, ale się nie wychylam, bo inni wiedzą lepiej”) spotykam nadzwyczaj często. Cóż, może po prostu winę ponosi tu statystyka: dużo trudniej spotkać pewną siebie, przebojową, mądrą i kompetentną programistkę niż posiadającego takie cechy programistę. A ja opieram swoje obserwacje i wyciągam wnioski na podstawie bardzo niewielkiej próbki badawczej.

Wychowanie 👧

Jedną z przyczyn, dla których kobiety wolą pozostać “niewidzialne” jest ponoć wychowanie. Dziewczynki są uczone służenia innym, unikania konfliktów, sprzątania i utrzymywania czystości, postawy “siedź w kącie, a znajdą cię”. Te wzorce zachowań były wtłaczane nam - pokoleniu X - do głów przez naszych rodziców z pokolenia BB (patrz: pokolenia, różnice pokoleniowe). My - jako rodzice - być może próbujemy wychować nasze córki odważniej, zachęcamy do podejmowania odpowiedzialności, zaznaczania własego wpływu na śwat. One (pokolenie Z) - mamy taką nadzieję - poradzą sobie z życiem lepiej niż my (może będą mniej roszczeniowe niż pokolenie Y, może przejmą trochę naszego etosu pracy, na pewno zaś techologia będzie dla nich rzeczywistością zastaną, a nie - jak dla nas - zamkniętym światem facetów, w którym należy ciągle udowadniać swoją wartość).

Pomysły 😄

Wychowywanie dokonuje się przede wszystkim przez przykład. Jaki przykład dajemy naszym córkom? Jak możemy pomóc (młodym kobietom dzisiaj oraz przyszłym pokoleniom kobiet poszukujących “role models” - kobiecych autorytetów)? Oto kilka pomysłów:

• rozmawiajmy w obecności naszych dzieci o techologii z innymi ludźmi, najlepiej innymi kobietami
• uświadamiajmy im, że zangażownaie w projekty open source jest możliwe nawet bez umiejętności kodowania i daje ogromną satysfakcję
• zachęcajmy je do udziału w komkursach matematycznych i informatycznych
• podsuwajmy zagadki, łamigłówki, problemy
• dbajmy o ich ogólny dobrostan (sen, dietę, ruch) bardziej, niż o oceny w szkole - pokazujmy zdrową hierarchię wartości

Dziękuję, że poświęciłe/aś swój czas na przeczytanie tego artykułu. Życzę Ci miłego świętowania Dnia Kobiet w IT ;-)

Grafika 🎨

Dzisiejsza grafika we wpisie powstała przy udziale Deep AI oraz polecenia montage -background '#333' -geometry +2+2 -resize 1200x $(ls -alt|grep "mar 11"|grep "jpeg"|cut -d " " -f 14) compsci.jpg